Znana terapeutka rodzin i małżeństw, Virginia Satir twierdzi, że sposób przekazywania i przyjmowania tych wiadomości jest w dużym stopniu zależny od poczucia własnej wartości osoby czy jej sposobu myślenia o sobie (pozytywnego lub negatywnego). Im lepiej człowiek o sobie myśli, (im większe jest jego poczucie własnej wartości), tym jest bardziej otwarty na otrzymywane komunikaty i odczytuje je prawidłowo, zgodnie z intencją innych.
Co pomaga w komunikacji małżeńskiej?
Również w ramach komunikacji małżeńskiej można wyróżnić style komunikacyjne. Tym tematem zajmował się szczegółowo Mieczysław Plopa. Zwrócił uwagę na fakt, że para powinna wypracować w związku strategie komunikacyjne wspierające doświadczanie intymności, ułatwiające konstruktywne rozwiązywanie konfliktów, negocjowanie wzajemnych praw i obowiązków, radzenie sobie z nieporozumieniami, stawianie czoła codziennym problemom.
Co wpływa na komunikację małżeńską?
Badając zależności pomiędzy stylem komunikacyjnym a jakością związku małżeńskiego, zauważył, że rodzaj spostrzeganego stylu konwersacyjnego małżonka (przejawiającego się w jego zachowaniach) był silnie związany z satysfakcją ze związku. Okazało się także, że wynik ten dotyczy w równym stopniu kobiet, jak i mężczyzn. Spostrzegana zaangażowana komunikacja żony/męża oraz wsparcie z jego strony wpływało pozytywnie na odczuwaną satysfakcję ze związku, natomiast doświadczanie deprecjacji ze strony małżonka obniżało ją.
Różne style konwersacyjne
Warto zadać sobie pytanie, jaki styl konwersacyjny przeważa u mnie i mojego małżonka. W tym celu można prześledzić podpunkty kwestionariusza:
- Styl wspierający.
Ujawnia się w naszej codzienności oraz w trudnych momentach wspólnego życia, kiedy potrafimy docenić wysiłki małżonka, jego problemy i potrzeby są dla nas ważne oraz razem podejmujemy wysiłek wspólnego rozwiązywania pojawiających się trudności. Mogę więc zadać sobie pytanie, czy…?
– „Chwalę partnera za wykonaną pracę”
– „Okazuję troskę o partnera”
– „Udzielam partnerowi wsparcia psychicznego, emocjonalnego i duchowego”
– „Interesuję się sukcesami i problemami partnera”
– „Popieram partnera w jego działaniu, poglądach itp.”
– “Interesuję się potrzebami partnera.”
– “Podtrzymuję partnera na duchu”
– „Służę partnerowi radą, gdy tego potrzebuje”
– „Rozwiązuję problemy z partnerem i podejmuję z nim decyzję „po partnersku”.
– „Pomagam partnerowi, gdy tego potrzebuje (gdy jest zmęczony, chory itp.)”
- Styl zaangażowany.
Osoby, którym bliski jest ten styl, potrafią stworzyć małżeństwo przepełnione bliskością i wzajemnym zrozumieniem. Jest w nim miejsce na przytulenie, pocałowanie partnera, a także chęć do podsycania miłości, np. poprzez wspólne chodzenie na randki oraz sprawianie, by współmałżonek wciąż czuł się dla nas kimś ważnym. W sytuacjach trudnych, gdzie ścierają się różne racje, towarzyszy partnerom pragnienie zapobiegania narastaniu konfliktów. Można sobie zatem odpowiedzieć na pytanie, które z poniższych zachowań charakteryzują nas jako małżonków. Czy:
– „Wyznaję partnerowi swoje uczucia wobec niego”
– „Prawię partnerowi komplementy”
– „Przytulam się do partnera i całuję go”
– „Adoruję partnera”
– „Organizuję nasze wspólne wyjścia (do kina, teatru, kawiarni ) czy wyjazdy”
– „Dążę do kompromisu z partnerem podczas różnych konfliktów, dyskusji”
– „Po konflikcie z partnerem pierwszy(a) wyciągam rękę na zgodę”
– „Robię partnerowi drobne, miłe niespodzianki”
– „Rozweselam partnera”
- Styl deprecjonujący.
Ten wyniszczający związki styl cechuje bycie agresywnym, dominującym i kontrolującym wobec współmałżonka w słowie i czynie, co narusza jego poczucie godności. Zatem, czy w kontaktach z małżonkiem…
– „Krytykuję partnera”
– „Narzucam swoje zdanie partnerowi”
– „Często mówię coś nieprzemyślanego czy przykrego dla partnera”
– „Zachowuje się wobec partnera arogancko, opryskliwie”
– „Domagam się od partnera uległości”
– „Poniżam partnera”
– „Zachowuję się ordynarnie wobec partnera”
– „Prowokuję konflikty z partnerem”
– „Wybucham złością i krzyczę na partnera”
– „Obrażam partnera”
– „Dokuczam partnerowi (robię uszczypliwe uwagi, wyrzuty)”
Komunikacja małżonków wpływa na całą rodzinę
Jakość małżeństwa w sposób decydujący wpływa na jakość relacji międzyludzkich członków całej rodziny i ich rozwój oraz sposób funkcjonowania. Jest ono także pierwszą relacją obserwowaną przez dzieci, a obraz małżeństwa rodziców w znaczący sposób może wpłynąć na tworzone przez nie w przyszłości związki miłosne. Dzieci obserwują, w jaki sposób porozumiewają się ich rodzice.
Warto zatem zadbać o to, by słowa, jakie wypowiadamy wobec współmałżonka, były odzwierciedleniem relacji przepełnionej wsparciem i zaangażowaniem, a nie deprecjacją drugiej osoby. W każdej bowiem sytuacji słowem można rzucić jak kwiatkiem lub… kamieniem. Oby w naszych małżeństwach więcej było ogrodów niż kamieniołomów 🙂
*Artykuł powstał na podstawie następujących pozycji:
„Psychologia rodziny: teoria i badania” Mieczysława Plopy, Wydawnictwo Elbląskiej Uczelni Humanistyczno- Ekonomicznej, Elbląg 2005
„Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań” Mieczysława Plopy, Oficyna Wydawnicza “Impuls”, Kraków 2006
Artykuł opracowano w ramach Narodowego Programu Zdrowia 2016-2020 na zlecenie PARPA
