Rodzina ma w sobie potencjał, aby stworzyć zgraną drużynę. Każdy jej członek ma swoje talenty i umiejętności, dzięki którym wszyscy mogą się nawzajem uzupełniać.
Jeśli każdy odnajdzie swoje mocne strony będzie mógł je dalej rozwijać i wykorzystywać we własnej rodzinie. Natomiast poznanie i porozmawianie o swoich słabych stron może pomóc w zrozumieniu drugiej osoby. Samoświadomość każdego członka rodziny, a także znajomość siebie nawzajem może pozytywnie wpłynąć na ogólne rodzinne stosunki. Bardzo cenna będzie również świadomość tego, kto co lubi robić i czego nie lubi robić, zarówno jeśli chodzi o formy spędzania czasu indywidualnego jak i rodzinnego. Poznawanie siebie nawzajem może pozytywnie wpływać na rodzinne relacje, a także przyczynić się do zwiększenia empatii i zrozumienia pomiędzy wszystkimi członkami rodziny.
Rodzinny zespół w akcji
W rodzinie każdy ma swoje zadania i rolę do odegrania, a także zajmuje ważne miejsce w rodzinie i jednocześnie tworzy całość we współpracy z pozostałymi. Rodzice i dzieci mają swoje zadania do zrealizowana w każdej przestrzeni. Dawanie dzieciom obowiązków w domu to ważna lekcja, ponieważ uczy odpowiedzialności, samodzielności, współpracy i komunikacji z innymi oraz zarządzania własnym czasem. Te umiejętności na pewno przydadzą się dzieciom w przyszłości, kiedy staną już niezależnymi dorosłymi ludźmi. Właśnie dlatego warto już od najmłodszych lat powierzać dzieciom obowiązki i zadania w domu ucząc ich, że są ważne i mogą wpływać na funkcjonowanie całego domu. Gdy cała rodzina dba o porządek (zarówno ten zewnętrzy jak i wewnętrzy) i spokój panujący w domu, to pozytywnie wpływa to na poczucia bezpieczeństwa wszystkich domowników, na wzajemne zaufania oraz uczy szacunku do pracy i wysiłku innych członków rodziny. Poprzez delegowanie obowiązków dzieciom przygotowujemy je do pełnienia zadań w ich dorosłym życiu i późniejszego odpowiedzialnego budowania własnej rodziny. To inwestycja w przyszłość własnych dzieci. Niech nie będą tylko obserwatorami pełnionych obowiązków domowych, ale także ich uczestnikami. Niech mają świadomość, że ich obecność, zdanie i zachowanie ma wpływ na całą rodzinę i cały dom.
Wartość płynąca z rodzinnych zasad
Każda rodzina ma własne zasady i jest to bardzo ważna część rodzinnego funkcjonowania, ponieważ wyznacza kierunek i cel rodziny. Ustalenie zasad to proces, który powinien być indywidualnie dostosowany do jej potrzeb. To nie tylko odgórne wymyślone regulacje, ale także wyraz wspólnych decyzji i kompromisów. Wprowadzenie zasad w rodzinie to inwestycja w jej zdrowy rozwój i dobre relacje między jej członkami. To szansa na określenie wartości, jakimi chce kierować się rodzina. Ponadto zasady uczą odpowiedzialności za swoje czyny, a także mogą przyczynić się do kształtowania charakteru i umiejętności życiowych. Klarownie określone rodzinne cele mogą zapobiegać konfliktom tworząc jasne ramy postępowania dla każdego członka rodziny, a także przyczynić się do budowania zdrowych nawyków wpływających na codzienne jej funkcjonowanie. Określenie zasad (tuż obok wyznawanych wartości) może również pełnić funkcje wsparcia emocjonalnego stając się pewnym fundamentem zapewniającym stabilność dla całej rodziny.
Odpowiedzialność wynikająca z rodzinnych nawyków domowych
Wypełnianie obowiązków domowych może być nawykiem całej rodziny budującym poczucie odpowiedzialności i pewności siebie w każdym członku rodziny. Budowanie nawyków ma na celu nie tylko usprawnianie rodzinnego funkcjonowania na co dzień, ale przede wszystkim wyposaża domowników w wartościowe cechy i umiejętności. Nawyk kształtuje się już od samego początku, dlatego warto jest zacząć kształtować go już u małego dziecka. Pewnie zastanawiacie się, jak zacząć wypracowywać taki nawyk od najmłodszych lat i czemu już na tym etapie rozwoju pozbawiać dziecko beztroskiego dzieciństwa. Jeśli u podstaw zaczniemy przyzwyczajać i uczyć dziecko do zachowywania domowych zasad to na późniejszych etapach nie będzie to już takie trudne do osiągnięcia przez rodziców. Dla dziecka będzie oczywiste, aby po zjedzeniu posiłku odnieść naczynia do kuchni bądź wsadzić do zmywarki, brudne ubrania wrzucić do kosza na brudy, a zabawki posprzątać po zakończonej zabawie. Wyobrażam sobie, że wprowadzenie takich nawyków może zaoszczędzić rodzicom frustracji i niepotrzebnych negatywnym emocji, które mogą udzielać się pozostałym domownikom.
Być może zastanawiacie się, jak zacząć? Stopień skomplikowania i zaangażowanie w obowiązki domowe powinien być dostosowany do wieku dziecka. Na początku warto jest zapraszać dziecko do wypełniania różnych zadań, ponieważ zmuszanie może tylko zniechęcić je do pomocy w domu. Pozytywne wzmocnienia i obserwacja przez dziecko, co robi rodzic i inni członkowie rodziny będzie sprzyjać wypracowaniu nowych nawyków i zachowywaniu ustalonych zasad.
Inspiracje – kształtowanie zasad i nawyków
Przygotowałam kilka przykładów obowiązków domowych dostosowanych do wieku dziecka jako inspiracje do wprowadzenia we własnym domu.
1-2 lata:
- Odkładanie zabawek na swoje miejsce
- Pomoc przy robieniu prania
- Pomoc przy wyjmowaniu naczyń ze zmywarki
- Wyrzucanie brudnego pampersa do śmietnika
- Wyrzucanie pojedynczych śmieci
3-4 lata:
- Pomoc w sprzątaniu
- Samodzielne ubieranie się
- Pomoc przy karmieniu zwierząt
- Pomoc w pracach ogrodowych
- Pomoc przy nakrywaniu stołu do posiłków
5 lat:
- Sprzątanie swojego pokoju
- Nauka wiązania butów
- Samodzielne wybieranie, zakładanie i zdejmowanie ubrania
- Pomoc przy rozpakowywaniu zakupów ze sklepu
- Pomoc przy młodszym rodzeństwie
6-7 lat:
- Robienie prostych posiłków
- Podlewanie roślin w domu
- Dobieranie odzieży do pogody
8-9 lat:
- Odkurzanie
- Przygotowanie śniadania i kolacji
- Sprzątanie w kuchni
- Wkładanie naczyń do zmywarki
12+:
- Doglądanie rodzeństwa
- Pieczenie ciasta
- Robienie listy zakupów
- Wyprowadzanie małego psa na smyczy
Dzięki wypracowanym nawykom może okazać się, że rodzinna codzienność będzie lepiej zorganizowana i każdy z członków rodziny będzie wiedział jakie obowiązki ma do zrealizowania. Co może skutkować spokojniejszym funkcjonowaniem rodziny i ograniczyć ilość spięć wynikających z braku zorganizowania rodzinnej rzeczywistości. Podział obowiązków usprawnia wszelkie planowanie wspólnych rodzinnych planów. Dzięki lepszej organizacji można uzyskać więcej czasu dla samego siebie jak i dla całej rodziny.
Rodzinne przyjemności
Planowanie rodzinnych przyjemności może być także zadaniem dla całej rodziny. Kiedy już wiecie co lubicie robić i co sprawia wam przyjemność, to zapewne z łatwością i wielką radością przyjdzie Wam wymyślanie rodzinnych aktywności. O istocie planowania rodzinnego czasu i sposobach na jego przygotowanie przeczytacie w moim artykule „Zaplanuj swój FAMILY TIME”.
Artykuł dofinansowany w konkursie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej oraz Pełnomocnika Rządu do spraw Polityki Demograficznej – “Po pierwsze rodzina!”
