Jak utrzymać dobrą więź z dorastającym dzieckiem?

Pozytywna i stabilna więź dziecka z rodzicami lub opiekunami to jeden z najważniejszych filarów zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.

To także jeden z podstawowych czynników chroniących je przed ryzykownymi zachowaniami (np. piciem alkoholu, sięganiem po narkotyki czy wagarowaniem).

O ile rodzicom stosunkowo łatwo jest poczuć swój wpływ na zachowanie i samopoczucie młodszego dziecka, o tyle w relacji z nastolatkiem nie jest to już tak proste i oczywiste.

Nastolatek i wyzwania

Dorosłym może być bowiem o wiele łatwiej poczuć się dobrymi rodzicami, gdy dziecko otwarcie mówi o swojej miłości czy pokazuje swoim zachowaniem przywiązanie. W okresie nastoletnim dziecko demonstruje swoją niezależność. Nie zawsze przyznaje się do tego, jak ważni są dla niego rodzice. Dorosłym może być wtedy znacznie trudniej doceniać wpływ, jaki mają na swoje dorastające dzieci. Trudno jest także zauważyć, jak, często skrycie, tak naprawdę liczą się one ze zdaniem swoich rodziców.

Więź chroni

Tymczasem dobra więź z rodzicami lub opiekunami jest jednocześnie tym, co w dużej chroni je przed negatywnymi wpływami otoczenia.

Rodzice powinni pamiętać o ważnym spostrzeżeniu naukowców. Potwierdzają oni, że dobra więź rodziców lub opiekunów z nastoletnim dzieckiem, oparta na wzajemnym szacunku i otwartej komunikacji, uodparnia je na negatywne wzorce i wpływy.

To z kolei zwiększa szanse na to, że nastoletnie dziecko nie będzie sięgało po alkohol czy inne używki w przyszłości.

Jeżeli chcesz utrzymać dobrą więź z nastoletnim dzieckiem:

okazuj swoje zainteresowanie przeżyciami i sprawami ważnymi dla nastolatka. Pomogą Ci w tym umiejętności aktywnego słuchania i teoria multikomunikacji T.S. von Thuna.
unikaj pouczania, krytykowania, grożenia czy wyśmiewania się z nastolatka.
Taki sposób porozumiewania się wpływa niszcząco na relacje. Może nawet sprawić, że młody człowiek będzie szukał akceptacji w niekoniecznie pozytywnych grupach rówieśniczych (więcej dowiesz się, czytając o języku porozumienia i języku przemocy).
nazywaj emocje nastolatka i rozwijaj jego umiejętność radzenia sobie z nimi.
Dowiedz się więcej o funkcjach emocji i odzwierciedlaniu uczuć. Dzięki temu Twoje nastoletnie dziecko będzielepiej rozumiało to, co samo przeżywa i co w związku z jego zachowaniem przeżywają inni. Rozwinie również umiejętność panowania nad sobą.
bierz pod uwagę chwiejność emocjonalną nastolatka.
Zmiany, które zachodzą w okresie dojrzewania, sprawiają, że jest mu trudniej zapanować nad swoimi przeżyciami. Nie znaczy to, że nie powinieneś na to reagować.
akceptuj to, że nastolatek może mieć inne zdanie lub poglądy w różnych sprawach.
Nie naciskaj na ich zmianę, ale staraj się pokazać, dlaczego myślisz w taki, a nie inny sposób.
podejmując rodzinne decyzje (np. dotyczące planów na spędzenie czasu wolnego, wakacji, wspólnych spraw itp.), bierz pod uwagę zdanie nastolatka.
rozwiązując konfliktowe sytuacje, nie zwracaj się do nastolatka z pozycji władzy.
Staraj się raczej mówić o własnych odczuciach, oczekiwaniach. Próbuj zrozumieć jego racje.
bądź otwarty na to, że młody człowiek potrzebuje mieć coraz większy wpływ na swoje życie (np. na sposób ubierania się, wystrój pokoju czy zainteresowania).
Nie rezygnuj przy tym z ustalenia domowych zasad dotyczących takich spraw, jak np. godziny powrotu do domu, zakaz picia alkoholu.
szanuj jego prywatność.
Akceptuj, że ma on swoje sprawy, o których nie chce rozmawiać z rodzicami, o ile nie są one związane z ryzykownymi zachowaniami.
proponuj wspólne aktywności w czasie wolnym.
Nie zrażaj się okazywanym brakiem zainteresowania czy odmową. Pamiętaj, że nastolatek potrzebuje czuć, że jesteś, gdy będzie Cię potrzebował.
pamiętaj, że pozytywne relacje z rówieśnikami są młodemu człowiekowi niezwykle potrzebne na tym etapie rozwoju.
Nie traktuj więc wzmożonego zainteresowania nastolatka rówieśnikami jako dowód na to, że przestałeś być najważniejszą i znaczącą osobą w jego życiu.
zadbaj o to, aby dziecko miało swoją własną przestrzeń.
Jeżeli nie może mieć swojego pokoju, niech ma np. biurko, które jest tylko do jego dyspozycji.